کاشی کاری یکی از نمادهای مهم و عناصر زینتی برجسته در معماری ایرانی و یکی از صنایع قدیمی این سرزمین است که عمدتاً کاشی و سرامیک هشتگرد با استفاده از آجرهای لعابدار برای استحکام و وجوه بناها انجام می شده است.
اما به تدریج در ظاهر و نمای ساختمان ها کاربرد مفیدی پیدا کرد. همچنین واژه « کاشی » یعنی معادل فارسی «کاشی» نام خود را از شهر کاشان گرفته است که مهمترین مرکز سفالگری و کاشیکاریهای نفیس در مرکز ایران بوده است.
قدمت و سابقه این هنر به دوران باستان و هزاره دوم پیش از میلاد برمی گردد و نمونه های دلپذیری از آجرهای میناکاری و منقوش هخامنشی از کاوش های باستان شناسی در آثاری چون چغازنبیل ،
کاخ آپادانای شوش و سایر نقاط باستانی ایران به دست آمده است. . در زمان ساسانیان کاشی کاری به همان سبک دوران هخامنشی و با لعاب های ضخیم تر ادامه یافت.
اما با ورود اسلام این هنر به تدریج در اختیار رشته هنری معماری قرار گرفت و به یکی از مهمترین عناصر زینتی و پوششی برای استحکام بناهای مختلف به ویژه بناهای مذهبی تبدیل شد.
و سرانجام در عصر صفویه و تیموریان به سرعت توسعه یافته و تکامل یافته است. امروزه دانشمندان و ریاضیدانان بر این باورند که هنر کاشی کاری اسلامی با ریاضیات و موسیقی ارتباط تنگاتنگی دارد.
به عنوان زیباترین و قدیمیترین کاشیهای این دوره میتوان به کاشیهای فیروزهای اصفهان و کتیبههای باستانی منارههای سلجوقی اشاره کرد.
به طور کلی تکنیک های اصلی در کاشی کاری عبارتند از:
درخشندگی، نقاشی های زیر لعاب، نقاشی روی لعاب، کاشی معرق، زاویه دار، معقلی یا کاشی بنایی و کوئردا سکا که برخی از آنها فقط برای داخل ساختمان و برخی هم برای داخل و هم برای بیرون؛
علاوه بر این، صنعتگران مرتبط با کاشی کاری معتقدند که کاشی کوئردا سکا یکی از مشهورترین هنرها در آثار تاریخی باقی مانده از دوران هنر کاشی کاری اسلامی است.
رنگهای به کار رفته در کاشیها هر کدام نشاندهنده دوره خاصی از تاریخ هستند و رنگهای کاشیهای قدیمی، چون تنها مخلوطی از سرب و قلع بودند، در طول قرنها مقاومت زیادی داشتهاند و هنوز هم زیبایی خاص خود را حفظ کردهاند.
به عنوان مهمترین شاهکارهای هنر کاشی کاری ایران می توان به کاخ آپادانا شوش، مسجد جامع و مسجد شیخ لطف الله اصفهان، مقبره شیخ عبدالصمد اصفهانی در نطنز، حرم مطهر امام رضا (ع) مشهد، مسجد و مدرسه سپهسالار اشاره کرد.